Młyn w Turtulu

Turtul jest przysiółkiem wsi Malesowizna, położonym w dolinie Czarnej Hańczy. Jest to, po czasach jaćwieskich, jedno z najstarszych miejsc osadniczych na Suwalszczyźnie. 

Od XVII wieku pracował tu młyn wodny, będący jedną z pierwszych tego typu budowli między jeziorem Hańcza a Wigrami. Ze źródła pisanego z 1645 roku dowiadujemy się, że nazwa tego młyna pochodzi od nazwiska młynarza (turtuolis – lit.bogacz, człowiek majętny). Oglądane ruiny, podobnie jak stojący obok dom młynarza, pochodzą z lat 30. XX wieku. Młyn funkcjonował jeszcze w latach 60. [źródło]

Niedaleko ruin młyna znajduje się siedziba Suwalskiego Parku Krajobrazowego z ośrodkiem turystyczno-edukacyjnym.

CDN

Adnotacja:

• ruiny młyna oraz siedziba Suwalskiego Parku Krajobrazowego; 
• lokalizacja: Turtul, Suwalski Park Krajobrazowy, powiat suwalski, województwo podlaskie.

Rezerwat Rutka

Rezerwat przyrody „Rutka”, obejmujący swym zasięgiem obszar 49,06 ha, utworzony został w 2001 roku. Głazowisko, będące głównym celem ochrony, stanowi unikatowy przykład tzw. bruku lodowcowego. Nagromadzony materiał skalny przywędrował tu wraz z masą gliny zwałowej ze Skandynawii około 12 tysięcy lat temu, w okresie zlodowacenia północnopolskiego.

Głazy w Rutce (głównie granity i gnejsy), w przeciwieństwie do innych głazowisk, występują na powierzchni gruntu, dzięki czemu widoczne są niemal w całości. Poza naturalnymi procesami erozyjnymi przyczyniła się do tego również działalność człowieka. [źródło, fotografie]

Rezerwat obejmuje unikatowe w skali kraju głazowisko, fragment krawędzi zagłębienia Szeszupy oraz jeziorko Linówek. Z platformy widokowej na krawędzi skarpy rozpościerają się rozległe panoramy na południową część Suwalskiego Parku Krajobrazowego. [źródło, mapa]

Do platformy widokowej nie dotarłam, ale krajobrazy przydrożne wynagrodziły mi to sowicie.

CDN

Adnotacja:

• Rezerwat przyrody "Rutka"; 
• lokalizacja: Rutka/Szeszupka, Suwalski Park Krajobrazowy, powiat suwalski, województwo podlaskie.

Góra Zamkowa

Góra Zamkowa jest jednym z najciekawszych zabytków budownictwa obronnego oraz najważniejszym stanowiskiem archeologicznym na Suwalszczyźnie. [źródło]

Góra Zamkowa jest uważana za jeden z piękniejszych punktów widokowych Suwalszczyzny. Z wysokości 228.1 m n.p.m. rozciąga się przepiękny widok na 4 jeziora: Szurpiły, Kluczysko, Jeglówek, Jeglóweczek, jednak aby trafić na Górę Zamkową trzeba się nieco wysilić. [źródło]

Na początku przyjemnie schodzimy w dół, aż nad pierwsze jeziorko. Bardzo ciche, urokliwe, aż zazdroszczę pobliskim mieszkańcom. Można tutaj chwilę odpocząć, zrobić krótki piknik, są tutaj ku temu świetne warunki. Idąc dalej wyznaczoną trasą zaczynamy podejście pod górkę, od razu bardzo strome. Po wejściu na pierwszą polankę czeka na nas tablica informacyjna z opisem historii tego miejsca. Dowiadujemy się z niej wielu ciekawych faktów, między innymi takich, że kiedyś na górze składano ofiary z ludzi. [źródło]

Z Górą Zamkową związane są liczne legendy. Według jednej z nich na górze do dzisiaj odnaleźć można „ślady trzech bram zamkowych, lochy podziemne i pozostałości warowni”. Krążą również pogłoski dotyczące znajdowania przez okolicznych rolników kości ludzkich, grotów strzał oraz łańcuchów. W okolicy pobliskich wsi Wodziłki i Szurpiły ktoś miał odnaleźć uzbrojenie krzyżackie oraz „znaczną ilość pieniędzy”. [źródło]

Według innej legendy (...) Góra Zamkowa została usypana przez ludzi, a dawno temu stał na niej zamek książąt litewskich do obrony z krzyżakami. Wewnątrz góry były lochy. Wokół góry miała być siedziba duchów i złych czarów. Ponoć nazwa jeziora Kluczysko pochodzi od utopionego klucza pobliskiego zamku. Znaleziskami po tamtych czasach są znalezione groty strzał. W okresie średniowiecza mieściło się tu grodzisko Jaćwingów, w skład którego wchodziły jeszcze osady z jeziorami, Góra Cmentarna, Góra Kościelna, Wyspa Pustelnia na Jeziorze Szurpiły oraz wyspy na jeziorze Jeglówek. [źródło]

Na Górę Zamkową nie jest trudno wejść. Można odpocząć po drodze, choćby na brzegu jeziora. Warto jest też zatrzymać się chwilę przy tablicach opisujących historię miejsca. Na trasie spotkać można zaciekawione obecnością człowieka zwierzęta.

CDN

Adnotacja:

• Góra Zamkowa; 
• lokalizacja: Szurpiły, Suwalski Park Krajobrazowy, powiat suwalski, województwo podlaskie.