Nepomucen z Wólki Panieńskiej

Wieś położona obecnie we wschodniej części gminy Zamość. Po raz pierwszy została wzmiankowana w 1780 r. pod nazwą Panieńskie - wraz z Jatutowem określana jako uposażenie klasztoru klarysek w Zamościu. W następnych dziesięcioleciach nazwa wsi występowała wprawdzie w różnych formach, zawsze jednak uwzględniających byłe właścicielki, czyli „panny” klaryski czy szarytki. Już w 1811 r. wykazana została po raz pierwszy jako Wólka Panieńska, a następnie w roku 1862 i 1893, jednakże w 1948 r. znowóż użyto nazwy Panieńskie. Pod rokiem 1911 wspomina się nawet o Kolonii Wólka Panieńska, liczącej zaledwie 6 gospodarstw chłopskich.


Początków obecnej wioski o nazwie Wólka Panieńska można doszukiwać się już na przełomie XVII i XVIII wieku, gdy wdowa-ordynatowa Anna z Gnińskich Zamoyska darowała klaryskom zamojskim wieś Jatutów z folwarkiem oraz pewne grunty sąsiedniej wsi Kalinowice. Właśnie te ostatnie grunty z czasem przyjęły nazwę Panieńskich, przez długi czas nie stanowiąc jakiejś wyodrębnionej osady typu wiejskiego. Wówczas istotniejszą rolę odgrywał tu jedynie miejscowy folwark, rozwinięty w końcu XIX stulecia.


Po roku 1866 Wólkę Panieńską przejęto do rosyjskich dóbr rządowych. Wkrótce potem sprzedano ją w ręce prywatne. W 1883 r. właścicielem tutejszego folwarku wymieniany był Feliks Kwiatkowski, którego spadkobiercy w 1901 r. sprzedali Panieńskie Żydowi Aaronowi Pfefferowi z Zamościa. Z kolei w 1913 r. od Bajracha Pfeffera folwark (wraz z dobrami Mocówka) został zakupiony przez braci Salomona i Eliasza Epsztajnów oraz Sanela Garfinkiela, bogatych kupców zamojskich. Do nich należał jeszcze w 1928-30 r. [źródło]



We wsi stoi figura postawiona przez mieszkańców Wólki Panieńskiej w 1905 roku. Została wzniesiona jako dziękczynna, upamiętniająca ukaz o tolerancji religijnej wydany przez cara Mikołaja II. [źródło]



P.S. O moich wędrówkach w poszukiwaniu Nepomuków można przeczytać na blogu Nepomuckim szlakiem.

16 komentarzy:

  1. Na figurce bardzo widać upływ czasu. Ciekawe że wnęka z figurką nie znajduje się od strony drogi, tylko z boku :)
    Pięknie się prezentuje na zmierzchającym niebie :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Myślę, że umiejscowienie kapliczek wskazuje na dawny układ dróg, strug, rozstajów.

      Usuń
    2. Masz rację Arteńko, nie pomyślałam o tym, to by wyjaśniało, dlaczego ten Nepomuk umiejscowiony jest w bocznej wnęce, kiedyś droga pewnie przebiegała inaczej :)

      Usuń
    3. Myślę, że umiejętnie patrząc na okolicę można się wiele dowiedzieć o historii.

      Usuń
    4. A może Nepomuk stoi bokiem, żeby witać lub żegnać przejeżdżających?

      Usuń
  2. Hello dear friend!
    What an historical place to visit!
    The statue is very impressive!
    Wonderful pictures and the last one is very magical!
    Have a lovely week!🌞🙂
    Dimi...

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Pięknie dziękuję za życzenia. Bardzo lubię fotografować zachody słońca, stąd dosyć często się u mnie pojawiają:)

      Usuń
  3. Bardzo ciekawe historie o Nepomukach opisujesz :)
    Swoją drogą, nigdy nie przyszłoby mi do głowy, że "Panieńska" pochodzi od zakonnic ...

    OdpowiedzUsuń
  4. Ta kapliczka z Nepomucenem odbiega wygladem od pozostalych...malusienki nepomuk w niszy dosc mocno obudowanej, ciekawa kapliczka. Soatalam wczoraj email kolezanki z liceum, ktora podczytuje moj blog i dowiedzila sie o nasej pasji nepomukowej, wiec ta kolezanka mieszka w Nysie i zawiadamia mnie o nepomuku nyskim, a ja zajrzalam do google'a i przeczytalam ,ze w miasteczku jest ich az 5! trzeba bedzie sie wybrac...

    OdpowiedzUsuń
  5. Nieustannie zaglądam i czekam na wpis z innej kategorii niż powyższy :)

    OdpowiedzUsuń

Miło mi, że do mnie zaglądasz i że tracisz swój cenny czas, aby zostawić po sobie ślad.